Teletıp Uygulamasının Hukuki Açıdan Değerlendirilmesi ve Öneriler

Türk Hukukunda, hekimlerin uzaktan tedavi uygulamaları mümkün değildir. Hekim, tedaviyi bizzat uygulamak durumundadır. Hekim ve hasta arasındaki “güven ilişkisi” tedavinin hekim tarafından bizzat yürütülmesini gerekli kılmaktadır (Borçlar Kanunu m. 506). Bizzat tedavi yükümlülüğünü öngören düzenlemelerin varlığının, uzaktan tedavinin yapılabilmesi için yasal değişikliği zorunlu kıldığı sonucuna ulaşmamıza neden olmaktadır.

Nitekim, Yüksek Sağlık Şurası’nın bir kararına konu olayda, hamile hasta doğum servisine yatırılmış, sadece ebelerce görülmüş ve muayene edilmeden hekim tarafından taburcu edilmiştir. Çocuğun ölü doğduğu bu olayda hekim kusurlu görülmüştür. [Hakan Hakeri, Tıp Hukuku, Seçkin Yayınevi, s. 238]

Yargıtay da acil serviste görevli hekimin, hastayı hiç görmeden sağlık memuruna telefonla talimat vererek müdahale ettirdiği, aradan 2 veya 2,5 saat geçtikten sonra bizzat muayene ettiği olayda, hekimin o anda bakmak durumunda olduğu başka hastalar yoksa hastanın ölümünden sorumlu sayılması gerektiğine hükmetmiştir. [Yargıtay 9. Ceza Dairesinin 30.04.2007 tarih ve E.2006/8205, K. 2007/3604 sayılı kararı].

Avrupa Birliği, bilgi ve haberleşme teknolojilerinin kesişme noktasında olduğunu değerlendirdiği Teletıp Uygulamaları konusunda son derece ayrıntılı çalışmalar yaptırmış bulunmaktadır. Bunların başında «UNIversal solutions in Telemedicine Deployment for European HEALTH care» [United4Health] gelmektedir. United4Health tarafından hazırlanan «Industry Report on Telemedicine Legal and Regulatory Framework» başlıklı raporda, teletıp konusunda etkili bir hukuki ve düzenleyici çerçeve çizilmesi için önerilerde bulunulmuştur.

Tüm bu düzenleme, ilke ve esaslar çerçevesinde, ülkemizde Teletıp uygulaması için önerilerimiz şu biçimde özetlenebilir;

1. Uzaktan tanı konulmasına ve tedavi uygulanmasına izin veren yasal değişikliklerin yapılması,
2. Teletıp uygulamasından doğabilecek idari, hukuki ve cezai sorumlulukların çerçevesinin çizilmesi,
3. Teletıp sistemine entegre edilecek her bir uzmanlık dalının hangi hizmetleri, hangi ilke ve esaslara göre sunabileceğine dair ayrıntılı rehberlerin hazırlanması,
4. «Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları» ve «Sigorta Poliçeleri»nin Teletıp uygulaması ile uyumlu hale getirilmesi,
5. Teletıp uygulamasının mevcut sağlık sistemine entegre edilmesi,
6. Teletıp uygulaması nedeniyle etkili bir geri ödeme mekanizmasının oluşturulması,
7. Sistemden yararlananların veri güvenliğinin sağlanması, ilgililerin verilerine erişiminin sağlanması ile ayrıntılı düzenlemelerin yapılması,
8. Teletıp sisteminin tanı koyma ve tedavi uygulamaya elverişli olabilmesi için gerekli teknik altyapının oluşturulması gerekmektedir.